የቨርጂኒያ ዲፓርትመንት
የደን

[Fíél~d Ñót~és: Bé~ Tháñ~kfúl~ fór t~hé Gó~ód Bú~gs¡]

ህዳር 20 ፣ 2018 3 54 ከሰአት

በደን ጤና ባለሙያ ካትሊን ሙኒሃም

እዚህ በ DOF ውስጥ ባለው የደን ጤና ፕሮግራም ውስጥ ስለ መጥፎ ትኋኖች እና እንዴት መግደል እንዳለብን በማውራት ብዙ ጊዜ እናጠፋለን። አብዛኛው ጊዜያችን ከመሬት ባለቤቶች እና ከሌሎች የደን ባለሙያዎች ጋር በመስራት ተባዮችን በመለየት ፣የአስተዳደር ምክሮችን በመስጠት እና በአንዳንድ ሁኔታዎች ዛፎችን ከተለያዩ ችግሮች ጋር በማከም እናሳልፋለን። ኤመራልድ አመድ ቦረር፣ ከእስያ የሚመነጨው ነፍሳት በዚህ አመት ብዙ ትኩረታችንን አግኝተናል። ጂፕሲ የእሳት ራት፣ ከአውሮፓ የመጣ ተባይ፣ በተለምዶ በየአመቱ በፀደይ መጀመሪያ ላይ ብቅ ይላል እና በ 2018 ውስጥ መጠነኛ ጉዳት አድርሷል። እንዲሁም አዲሱን ወራሪ ነፍሳችንን፣ የረከሰውን የፋኖስ ዝንብን መርሳት አንችልም። ይህ ተባይ በግዛቱ በጃንዋሪ 2018 ላይ ታይቷል እና ከዚያን ጊዜ ጀምሮ የብዙ ትኩረት እና ቁጥጥር ጥረቶችን ምንጭ ነበር። አንዳንድ ጊዜ እነዚህን ወራሪዎች በጫካችን ውስጥ እቤት ውስጥ ሲሰሩ እነሱን ለመከታተል መሞከር በጣም አድካሚ ነው!

ወቅቱ የበዓላት ሰሞን ስለሆነ፣ ስላለን ነገር ሁሉ የምናመሰግንበት ጊዜ ስለሆነ፣ ከእነዚህ አስጨናቂ ዝርያዎች ላይ ትኩረት ማድረግ እና ጥሩ ስህተቶችን ማክበር እፈልጋለሁ። “መጥፎ ስህተቶችን” በመቆጣጠር ከበስተጀርባ በትጋት እየሰሩ ቢሆንም ብዙ ጊዜ የሚገባቸውን ክብር አያገኙም። እነዚህ "ጥሩ ትኋኖች" ( የተፈጥሮ ጠላቶች ተብለውም ይጠራሉ) ተባዮችን ነፍሳት ሲቆጣጠሩ, ይህ የህዝብ ቁጥጥር ይባላል.  ይህ ክስተት በነፍሳት ተባይ ከፍተኛ ህዝብ እና በቀጣይ የተፈጥሮ ጠላት ህዝቦች መካከል የሚሽከረከሩ የህዝብ ብዛት መለዋወጥን ያካትታል። ውሎ አድሮ የተፈጥሮ ጠላት ተባዮቹን ከጉዳት ደረጃ በታች ይቆጣጠራል እና ተባዩ ህዝብ ከተፈጥሮ ጠላት ህዝብ ያነሰ ነው. ሁለቱም ዝርያዎች ተወላጅ በሆኑባቸው የተፈጥሮ ሥርዓቶች፣ እነዚህ የህዝብ ውጣ ውረዶች ወደ ፊት እና ወደ ፊት ይለዋወጣሉ እና ስነ-ምህዳሩ እስካልተቀየረ ድረስ ሚዛኑን ጠብቆ ይቆያል (ስቲቨንስ 2010) (ሥዕሉን 1 ይመልከቱ)።

ምስል 1

እንደ ተፈጥሯዊ መቆጣጠሪያ ወኪሎች ሆነው የሚያገለግሉ ነፍሳት በሁለት ምድቦች ይከፈላሉ - አዳኞች እና ጥገኛ ተውሳኮች ፣ ምንም እንኳን የተፈጥሮ ቁጥጥር ፈንገሶችን ፣ ባክቴሪያ እና ቫይራል ኢንቬቴብራትን በሽታ አምጪ ተህዋስያንን ያጠቃልላል። አዳኞች በአዳኞቻቸው ላይ እንደ ምግብ ምንጭ የሚተማመኑ ነፍሳት ናቸው። አንዳንድ ጊዜ የነፍሳት የተወሰነ የሕይወት ደረጃ ብቻ አደገኛ ነው; የጎልማሳ ደረጃ የአበባ ማር ሲመገብ እጮቹ አዳኞች ሊሆኑ ይችላሉ። ሌሎች ዝርያዎች ተባዮችን ያለማቋረጥ በመቆጣጠር ሕይወታቸውን በሙሉ አዳኞች ናቸው! ፓራሲቶይድ በሰው ልጆች ላይ ጉዳት የማያደርሱ፣ ነገር ግን ሌሎች ነፍሳትን በወጣትነት ጊዜያቸው ወደ ጥገኛ የሚያደርጉ እና ከዚያም እንደ ትልቅ ሰው ነጻ የሆኑ ነፍሳት ናቸው። ፓራሳይትዝ ማድረግ እና አስተናጋጆቻቸውን ለምግብ ሊጠቀሙባቸው ወይም ሲያድጉ ለቤት ውስጥ ብቻ ሊጠቀሙባቸው ይችላሉ! ያም ሆነ ይህ, በመጨረሻ የሚተማመኑበትን አስተናጋጅ ይገድላሉ. እዚህ መልእክት ይውሰዱ - የእናት ተፈጥሮ በጣም አስደናቂ ነው እናም በተፈጥሮው ዓለም ውስጥ ለማመስገን ብዙ ነገር እንዳለ ግልፅ ነው!

[Óñé óf óúr fávóríté ñátívé prédátórs héré íñ Vírgíñíá ís thé chéckéréd cléríd béétlé, Tháñásímús dúbíús (Fígúré 2). Thís spécíés ís á ñátívé prédátór óf thé sóúthérñ píñé béétlé (SPB), thé móst déstrúctívé ñátívé íñséct íñ thé sóúthéástérñ Ú.S. Bóth thé ádúlt áñd lárvál stágés óf thís prédátór fééd óñ áll lífé stágés óf sóúthérñ píñé béétlé, ás wéll ás máñý óthér ñátívé píñé béétlé spécíés íñ Vírgíñíá. Íñ thé DÓF fórést héálth prógrám, wé tráp áññúállý fór SPB áñd cléríd béétlés áñd úsé thé ñúmbér óf cléríd béétlés ás áñ íñdícátór óf SPB pópúlátíóñ státús. Íf wé cátch móré cléríd béétlés tháñ SPB, ás wé hávé thé pást féw ýéárs, wé kñów thát thé SPB pópúlátíóñ ís át lów áñd státíc lévéls áñd thé prédátórs áré cóñtróllíñg thé SPB.]

ምስል 2

ክሬዲት፡ ጄራልድ ጄ. ሌንሃርድ፣ ሉዊዚያና ስቴት ዩኒቨርሲቲ፣ Bugwood.org 

በቨርጂኒያ ጫካ ውስጥ የተገኘ አስገራሚ ተወላጅ ፓራሲቶይድ Megarhyssa Nortoni ነው፣በጣም የሚያስደነግጥ ነገር ግን በተለይ ከቅርፊት በታች የሆርንቴይል እጮችን ለማግኘት የተስተካከለ ቆንጆ ተርብ (ምስል 3)። ቀንድ tail የሚያርሙትን የፈንገስ ጠረን ለመያዝ እየሞከረች እንጨቱን ትመረምራለች። ተስማሚ ቦታ ካገኘች በኋላ፣ በሆርንቴይል ግርዶሽ ላይ ወይም አጠገብ እንቁላል ስትጥል ዛፉ ላይ ትፈልጋለች። እንቁላሏ አንዴ ከወጣ በኋላ ሙሉውን የሆርንቴይል ግርዶሽ ይበላል እና ይገድለዋል።

ምስል 3

ክሬዲት: ስቲቨን ካትቪች, USDA የደን አገልግሎት, Bugwood.org 

እነዚህ ሁለት ምሳሌዎች የሚወክሉት በአካባቢያችን ባሉ ደኖች ውስጥ የሚካሄደውን የተፈጥሮ ቁጥጥር በጣም ትንሽ ክፍል ብቻ ነው። ሁሉም የእኛ አገር ተባዮች ተባዮቹን ለረጅም ጊዜ አጥፊ ደረጃ ላይ እንዳይደርሱ የሚከላከሉ የተፈጥሮ ወኪሎች ቁጥጥር ይደረግባቸዋል። ተወላጅ ያልሆኑ ተባዮች በዩኤስ ውስጥ በጣም ጎጂ ሊሆኑ ይችላሉ ምክንያቱም እነርሱን ለመቆጣጠር ተፈጥሯዊ አዳኞች ሳይመጡ በመምጣታቸው እና በደኖቻችን እና ስነ-ምህዳሮቻችን ውስጥ በብፌ ላይ ውጤታማ ናቸው። ስለዚህ በዚህ የበዓል ሰሞን ጥሩ ትኋኖቻችንን እናበስል እና በዙሪያችን ባሉ ደኖች ውስጥ ለሚያደርጉት ነገር ሁሉ አመስጋኞች እንሁን!

መልካም በዓላት ከ DOF ደን ጤና ፕሮግራም!

የተጠቀሰው ስነ-ጽሁፍ፡-  ስቲቨንስ፣ ኤ. (2010) የፕሬድቴሽን ተለዋዋጭነት። የተፈጥሮ ትምህርት እውቀት 3(10):46

ምድብ፡ የደን ጤና